Leerbewustzijn en -wording
De vier fasen van bewustzijn en bewustwording
Onbewust onbekwaam:
In deze fase is een (zorg)professional zich niet bewust van zijn of haar onbekwaamheid op een bepaald zorg- en/of praktijktaakgebied.
De (zorg)professionals weet niet dat ze iets niet weten of kunnen.
Een beginnende (zorg)professionals die nog nooit van wondverzorging heeft gehoord, maar wel graag wil leren verbanden aan te leggen.
Bewust onbekwaam:
In deze fase beseffen de (zorg)professionals dat er iets is dat ze niet weten of kunnen.
Ze zijn zich bewust van hun onbekwaamheid en willen leren.
Voorbeeld: De (zorg)professional die begint te leren over wonden en verbanden, maar nog steeds moeite heeft met het aanleggen van een verband.
Bewust bekwaam:
Hier is een (zorg)professional zich bewust van zijn of haar (praktijk)vaardigheden en (praktijk)kennis in relatie tot zorg- en praktijktaken.
Ze hebben in de praktijk vanuit casuïstiek geleerd en geoefend in de werkpraktijk om beter te worden in de uitvoering van zorg- en praktijktaken.
Voorbeeld: De (zorg)professional die na veel (praktijk)oefenen en bestuderen van casuïstiek in staat is om complexe wondverzorg toe te passen.
Onbewust bekwaam:
In deze fase zijn (zorg)professionals bekwaam zonder er nog heel bewust over na te denken.
Ze voeren taken uit zonder actieve aandacht voor de stappen die ze nemen bij de uitvoering van zorg- en praktijktaken..
Voorbeeld: De ervaren (zorg)professional die moeiteloos wonden verzorgt zonder zich zorgen te maken over de technische wondzorgdetails.
Bewustzijn en praktijkleren
In praktijkleren, bewustzijn speelt een cruciale rol. Het gaat niet alleen om het uitvoeren van zorg- en praktijktaken, maar ook om het begrijpen van je eigen handelen en de impact ervan op anderen. Het belang van bewustzijn in praktijkleren omvat meerdere aspecten.
Zelfbewustzijn als aankomend beroepsbeoefenaar:
In deze fase van praktijkleren ontwikkelt de (zorg)professional zich tot een beginnende professional. Het handelen krijgt een sterk karakter van zelfstandigheid en professionaliteit. De beginnende (zorg)professional kan met minimale begeleiding vooraf eigen handelen bepalen, beslissingen nemen en keuzes maken.
Prioriteiten leren stellen en handelen als beginnend beroepsbeoefenaar zijn essentieel. Ook het continu leveren van een actief bijdragen aan verbeteringen in zorgverlening en regievoering is een belangrijk leeraspect.
Bewustzijn en complexiteit:
De (zorg)professionals (in opleiding) laat zijn professionele gedrag in zorg- en praktijktaken bewust zien in gemiddeld en hoog complexe situaties.
Hoog complexe situaties omvatten wisselende, nieuwe, niet transparante, multidisciplinaire scenario’s met diverse onbekende opdrachten c.q. zorg- en praktijktaken..
De zorgprofessionals is zich bewust van de noodzaak om nieuwe kennis en vaardigheden te verwerven, en er is geen standaardaanpak.
Bewustzijn en begeleiding:
Bij hoog complexe zorg- en praktijksituaties biedt de begeleider tussentijdse of op afstand begeleiding en stimuleert alternatieve denkrichtingen om zo het bewustzijn en bewust handelen ook in deze situaties verder te vergroten. Reflectie vindt voornamelijk achteraf plaats, waarbij de (zorg)professional (in opleiding) de gemaakte keuzes verantwoordt. Reflectie op dit niveau vereist minimale begeleiding.
Bewustzijn en gedragscriteria:
Beoordeling en toetsing tijdens praktijkleren vindt op onderdelen ook plaats op basis van competenties uit het landelijke opleidingsprofiel.
Een (zorg)professionals zijn omvat o.a. signaleren/klinisch redeneren, therapeutische interventies, informatievoorziening, educatie en ondersteuning.
Bewustzijn in praktijkleren stelt (zorg)professionals in staat om hun handelen te begrijpen, te reflecteren en zich te (blijven) ontwikkelen tot competente (zorg)professionals
Bronvermelding afbeeldingen: (c) ZorgPraktijkAcademie
